Όταν μια γυναίκα εντοπίσει τυχαία μια μάζα στο στήθος της, η πρώτη αντίδρασή της είναι πανικός, καθώς το μυαλό της πηγαίνει στο χειρότερο δυνατό σενάριο. Και όμως δεν είναι καθετί που ψηλαφούμε στο στήθος ύποπτο ή επικίνδυνο. Άλλωστε, οκτώ στα δέκα ογκίδια στον μαστό είναι καλοήθη, με συνηθέστερη περίπτωση μάλιστα τις κύστεις μαστού, αθώα μορφώματα που στην αφή θυμίζουν μικρούς κόμπους, ενώ στην απεικονιστική εξέταση μοιάζουν με σάκους με υγρό και ίνες.
Η ύπαρξη κύστεων δεν συνδέεται ούτε αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του μαστού. Μπορεί όμως να γίνει η αφορμή διάγνωσης μιας κακοήθειας σε ένα άλλο σημείο του μαστού, καθώς είναι η συχνότερη αιτία που στέλνει μια γυναίκα στον γιατρό για έλεγχο.
Οι κύστεις μαστού μπορεί ή να εντοπιστούν κατά την αυτοψηλάφηση, δίνοντας στη γυναίκα την αίσθηση ενός οζιδίου που κινείται ή να διαπιστωθούν σε έναν διαγνωστικό απεικονιστικό έλεγχο. Η εξέταση που θα τις αποτυπώσει με ακρίβεια είναι ο υπέρηχος.
Οι κύστεις μαστού αποδίδονται κατά κύριο λόγο στις ορμονικές μεταβολές και στις φυσιολογικές αλλαγές των μαστών κατά τη διάρκεια των ετών και εμφανίζονται σε γυναίκες της αναπαραγωγικής ηλικίας και δη μετά τα 35, αλλά και κοντά στην εμμηνόπαυση, μετά την οποία και αρχίζουν να εξαφανίζονται. Ενδέχεται να είναι περισσότερες από μία και να εμφανιστούν και στους δύο μαστούς, να είναι δηλαδή αμφοτερόπλευρες. Οι απλές κύστεις είναι γεμάτες υγρό, έχουν οβάλ σχήμα και λεπτά, λεία τοιχώματα και είναι διαφόρων μεγεθών.
Ειδικότερα, μπορεί να είναι μικρές και να μην ξεπερνούν τα λίγα χιλιοστά, οπότε εντοπίζονται σε κάποια απεικονιστική εξέταση ή μεγαλύτερες, το μέγεθος των οποίων ανέρχεται σε αρκετά εκατοστά. Αυτές είναι συνήθως ψηλαφητές και έχουν την αίσθηση ογκιδίων, γι’ αυτό και θορυβούν τις γυναίκες. Όταν οι κύστεις εντοπίζονται κοντά στην επιφάνεια του μαστού, είναι και ευκολότερα ψηλαφητές, ενώ όταν βρίσκονται βαθύτερα ψηλαφούνται δυσκολότερα. Σε κάποιες περιπτώσεις η εμφάνισή τους μπορεί να συνοδευθεί με ευαισθησία ή ήπιο πόνο, ειδικά λίγο πριν από την έναρξη της περιόδου.
Διαγνωστικές μέθοδοι και αντιμετώπιση
Οι απεικονιστικές εξετάσεις που πρέπει να γίνουν για να διαγνωστεί μια κύστη στον μαστό είναι η μαστογραφία και στη συνέχεια το υπερηχογράφημα, που είναι και η εξέταση που θα εξακριβώσει αν αυτό που έχει εντοπίσει η γυναίκα είναι κύστη. Στην περίπτωση της μαστογραφίας οι κύστεις φαίνονται σαν σκιάσεις, ενώ στον υπέρηχο διαπιστώνεται αν το μόρφωμα περιέχει υγρό ή είναι συμπαγές. Βέβαια πριν από τις δύο αυτές εξετάσεις, καλό είναι κάθε γυναίκα να έχει βάλει στη ζωή της την αυτοεξέταση μαστού, ώστε να έχει πλήρη εικόνα των μαστών της και να μπορεί να εντοπίσει οποιαδήποτε αλλαγή σε αυτούς, που θα την οδηγήσει σε περαιτέρω διερεύνηση.
Οι κύστεις μαστού δεν χρήζουν συνήθως θεραπείας, αλλά απλής παρακολούθησης, στο πλαίσιο του ετήσιου προληπτικού ελέγχου της γυναίκας. Δεν μας ενδιαφέρει ο αριθμός τους ούτε και οι διαστάσεις τους, μιας και θεωρούνται καλοήθη ευρήματα. Συχνά μάλιστα εξαφανίζονται μόνες τους. Συνιστάται δε η αποφυγή κάθε μηχανικής πίεσης επί αυτών, όπως οι σφικτοί στηθόδεσμοι ιδίως κατά τον ύπνο. Σε περίπτωση που οι διαστάσεις τους είναι ήδη μεγάλες ή αν το μέγεθός τους αυξάνεται συνεχώς ή η ύπαρξή τους συνοδεύεται από έντονες ενοχλήσεις, μπορεί να γίνει παρακέντησή τους με βελόνη υπό υπερηχογραφικό έλεγχο, ώστε να αντληθεί το υγρό που περιέχουν.
Αν το υγρό στην κύστη είναι διαυγές ή κίτρινο, αυτό είναι φυσιολογικό και δεν χρειάζεται περαιτέρω διερεύνηση. Αν όμως το περιεχόμενο είναι αιματηρό, περιλαμβάνει συμπαγή στοιχεία ή το τοίχωμα της κύστης είναι ανώμαλο, παχύ ή μετά την παροχέτευσή της το μόρφωμα επιμένει, τότε θα χρειαστεί κυτταρολογική εξέταση.
Εκτός από την επιλογή της παρακέντησης, ενδέχεται να προκριθεί η χειρουργική οδός, η οποία συνιστάται εφόσον υπάρξουν υποτροπές της ίδιας κύστης πολλές φορές, όταν έχουμε επιπλεγμένες κύστες ή όταν το κυτταρολογικό εύρημα είναι ύποπτο.
Αν και ο εντοπισμός μιας κύστης στον μαστό δεν πρέπει να σας πανικοβάλλει, καλό είναι να μην αδιαφορήσετε γι’ αυτήν, αλλά να επισκεφθείτε άμεσα τον γιατρό σας. Εκείνος με τη σειρά του θα σας καθοδηγήσει στις απαιτούμενες διαγνωστικές εξετάσεις, ώστε να είστε σίγουρες για το πώς θα αντιμετωπίσετε το εύρημα αυτό.
Πηγές
https://www.onmed.gr
www.womenshealthmag.com
www.iasothessalias.gr
http://breast-cancer.ca/simplecyst/
https://www.natasapazaiti.gr
https://www.mastologycenter.gr/